Eendag het 'n heilige man deur die veld gewandel en op 'n groot ysterhok afgekom waarin 'n Leeu toegesluit was. Omdat hy oortuig was daarvan dat die heelal daarna streef om harmonie te handhaaf en dus oorvloei met onvoorwaardelike liefde, het die heilige groot deernis gehad vir alle skepsels op aarde.
''Heilige man, o, heilige man,'' het die Leeu gesmeek, ''ek het nie water nie en vrek van die dors. Maak tog die hok oop sodat ek 'n bietjie water kan drink?''
''Maar, Leeu,'' het die Heilige verbaas gesê, ''as ek jou uitlaat, sal jy my bespring en opvreet. Dis tog jou geaardheid.''
''Nooit, my liewe heilige,'' het die Leeu doodernstig belowe. ''Ek sal nooit so ondankbaar wees nie. Maak net die hok oop vir 'n kort rukkie sodat ek 'n bietjie water kan drink, asseblief?''
Die Heilige het toe die ysterhok se hek oopgemaak en die Leeu het uitgeklim. Skaars 'n oomblik later, het die Leeu die Heilige van agter bespring en sy groot kake wyd oopgerek om die arme man te verslind.
''Hoe nou, Leeu?'' het die Heilige hom angstig gevra. ''Dit is mos nie regverdig nie dat jy my nou wil opvreet nadat ek jou vrygelaat het.''
''Grommm!'' het die Leeu gegrom. ''Ek gaan jou opvreet! Dis dan my geaardheid.''
Maar die Heilige het met die Leeu geredeneer totdat die Leeu teënsinnig ingestem het dat vyf ander wesens gevra kon word of dit regverdig was of nie dat die Leeu die Heilige kan opvreet.
Die eerste lewende wese wat hulle toe teëkom was 'n ou, groot Vyeboom.
''Ou Vy,'' vra die Heilige, ''klink dit vir jou regverdig dat hierdie Leeu my moet opvreet nadat ek hom uit 'n hok vrygelaat het?''
Die ou Vyeboom het ondertoe gekyk met 'n moeë, uitgeputte uitdrukking op sy vyeboomgesig.
''Wanneer dit baie warm is,'' het hy gesê, ''kom rus mense in die koelte van my skaduwee en eet hulle my vrugte. Sodra die son sak, en hulle is uitgerus, dan breek hulle my takke af, krap my stam en gooi my met klippe om meer van my vrugte te bekom. Die mens is 'n ondankbare skepsel. Dit is regverdig dat die Leeu jou opvreet.''
Die Leeu het toe onmiddellik die Heilige bespring om hom te verslind maar die Heilige het sy lus gestol: ''Wag nou eers, Leeu, ons het nog net een lewende wese gevra. Daar is nog vier oor.''
Daarna het hulle 'n ou Bul teëgekom wat langs die pad lê. Die Heilige het die ou Bul gegroet en gevra:
''Ou Bul, is dit regverdig dat hierdie Leeu my moet opvreet nadat ek hom uit 'n hok vrygelaat het?''
Die Bul het sy oë met moeite oopgemaak en geantwoord:
''Toe ek jonk en sterk was, het my baas my verskriklik hard laat werk. Ek het hom goed en getrou gedien en sy swaar laste vir hom gedra. Noudat ek oud en swak is, het hy my net hier langs die pad gelos, sonder kos of water, om te vrek. Mense is selfsugtig en buit andere uit. Dit is regverdig dat die Leeu jou opvreet.''
Die Leeu was weer reg om die Heilige te bespring toe laasgenoemde vinning sê:
''Hierdie is slegs die tweede lewende wese wat ons gevra het, Leeu, daar is mos nog drie oor, of hoe?''
Na 'n lang ruk het hulle 'n Arend deur die lug sien sweef. Die Heilige het na hom uitgeroep:
''O, Arend, Arend! Moet die Leeu my opvreet nadat ek hom vrygelaat het uit 'n aaklige hok?''
Die Arend het stadig in die lug bo hulle gesweef en toe gedaal. Hy het baie duidelik gesê:
''Ek berokken die Mens geen skade en los hulle uit, maar hulle steel my kuikens en skiet na my met koeëls uit hul gewere. Mense is wreed. Vreet hom gerus, Leeu!''
Die Leeu het nie op hom laat wag nie en het onmiddellik die Heilige weer bespring om hom te verslind. Die Heilige moes sukkel om die Leeu te oortuig om nog 'n bietjie te wag.
'n Ruk later het hulle 'n ou Krokodil teëgekom wat op die oewer van 'n rivier in die son gelê en bak het.
''Krokodil,'' het die Heilige gevra: ''klink dit vir jou regverdig dat hierdie Leeu my wil opvreet nadat ek hom uit 'n hok vrygelaat het?''
Die ou Krokodil het swaar gesug.
''Ek lê elke dag rustig langs hierdie rivier, so mak en skadeloos soos 'n lammetjie, maar elke keer, wanneer mense hier verbystap, gooi hulle my met klippe en jaag hulle my hiervandaan weg. Mense is sleg. Vreet hom maar op, Leeu!''
Die Leeu het weer die Heilige bespring, vasbeslote om hom op te vreet, en die arme Heilige moes behoorlik smeek en hom herhaaldelik daaraan herinner dat hulle nog net vier lewende wesens gevra het.
Terwyl hulle verder deur die veld stap, ontmoet hulle toe 'n Jakkals oppad na sy gat in die grond.
''Jakkals, liewe Jakkals,'' het die Heilige gesê, ''mag hierdie Leeu my opvreet nadat ek hom vrygelaat het uit 'n hok?''
''Verskoon my?'' het die Jakkals gesê. ''Sal u 'n bietjie harder praat, asseblief? My gehoor is 'n bietjie swak en ek verstaan nie aldag so mooi nie. Wat gaan hier aan?''
Die Heilige het toe harder gepraat en die vraag herhaal.
''Eerstens, watse tipe hok is dit?'' het die Jakkals gevra. ''Hoe lyk die ding?''
''Dis 'n gewone ysterhok,'' het die Heilige gesê.
''Dit sê niks,'' haak die Jakkals af. ''Ek staan en dink nou, as ons hierdie kwessie wil oplos stel ek voor ons gaan liewer almal terug na die plek waar hierdie hele besigheid begin het. Sien, julle?''
En daar stap die Heilige, die Leeu en die Jakkals toe deur die veld, terug na die plek waar die heilige man die Leeu in die hok aangetref het.
''Goed,'' sê Jakkals toe hulle daar aankom, ''laat ek nou die storie mooi verstaan. Heilige, waar presies was u?''
''Ek was hier, oppad, verby die hok,'' sê die Heilige.
''Leeu, tjomma, en waar was jy?'' vra die Jakkals.
''In die hok, natuurlik,'' het die Leeu gegrom.
''Ai, ek vra om verskoning, Leeu,'' sê die Jakkals. ''Weet jy, ek is nou maar net 'n dom bliksem. Vra net my ma. Jammer, man, maar hoe en waar presies het jy gestaan...in die hok, nou?''
''Net hier, en so,'' het die Leeu gesê en terug in die hok gespring. ''My kop was hier en my skouers so.''
''Dankie, man,'' sê die Jakkals toe. ''Dis nou baie duidelik vir my. Maar, ek verstaan nog steeds nie - waarom kon jy dan nie self uit die hok nie?''
''Kan jy nie sien dat die hek my binne gehou het nie?'' het die Leeu ergerlik gegrom.
''Ai, weet jy, Leeu, my bra, verskoon my,'' het die Jakkals gesê. ''Jy weet mos, ek verstaan nie aldag so mooi nie tensy ek die ding gewys word. Sal jy tog maar vir my wys hoe die hok se hek sluit sodat ek jou reg kan verstaan? Hoe presies werk dit?''
''Die hek sluit so,'' het die Heilige gesê en hy druk die hek toe.
''Ja, dit verstaan ek,'' sê die Jakkals, ''maar, ek sien nie 'n slot nie. Word die hek van binne of buite gesluit?''
''Dit sluit so,'' sê die Heilige weer en daar sluit hy die hek toe met die Leeu binne-in die hok.
''Dis nogal interessant,'' het die Jakkals gesê. ''In hierdie geval, Heilige, sal ek u aanraai om liewer hierdie hok gesluit te hou, aangesien bra Leeu u wil opvreet. En Leeu, jy sal nou baie lank wag voordat iemand jou weer vertrou en uitlaat!
''Totsiens, heilige man, en voorspoed! Ons paadjies skei hier,'' en met daardie woorde het die slim Jakkals in die vaalgras verdwyn.
Hierdie kortverhaal was uit die Engels in Afrikaans vertaal deur Anya Links. Die oorspronklike verhaal, The Brahmin, the Tiger and the Jackal (1968), geskryf deur Sarah Cone Bryant, was aangepas vir Namibiese lesers. Die foto van die ''Heilige'' wat hierdie verhaal vergesel, is afgelaai van die Internet en staan eenvoudig bekend as ''Ju/Hoansi-San Hunter. Living Museum. Tsumkwe'' (geen naam en van was verskaf) op die webtuiste van Human Food Project. Sou u daarin belangstel om by te dra tot die inhoud van hierdie blad, is u baie welkom om in te skryf na nossobgroep@gmail.com.
''Heilige man, o, heilige man,'' het die Leeu gesmeek, ''ek het nie water nie en vrek van die dors. Maak tog die hok oop sodat ek 'n bietjie water kan drink?''
''Maar, Leeu,'' het die Heilige verbaas gesê, ''as ek jou uitlaat, sal jy my bespring en opvreet. Dis tog jou geaardheid.''
''Nooit, my liewe heilige,'' het die Leeu doodernstig belowe. ''Ek sal nooit so ondankbaar wees nie. Maak net die hok oop vir 'n kort rukkie sodat ek 'n bietjie water kan drink, asseblief?''
Die Heilige het toe die ysterhok se hek oopgemaak en die Leeu het uitgeklim. Skaars 'n oomblik later, het die Leeu die Heilige van agter bespring en sy groot kake wyd oopgerek om die arme man te verslind.
''Hoe nou, Leeu?'' het die Heilige hom angstig gevra. ''Dit is mos nie regverdig nie dat jy my nou wil opvreet nadat ek jou vrygelaat het.''
''Grommm!'' het die Leeu gegrom. ''Ek gaan jou opvreet! Dis dan my geaardheid.''
Maar die Heilige het met die Leeu geredeneer totdat die Leeu teënsinnig ingestem het dat vyf ander wesens gevra kon word of dit regverdig was of nie dat die Leeu die Heilige kan opvreet.
Die eerste lewende wese wat hulle toe teëkom was 'n ou, groot Vyeboom.
''Ou Vy,'' vra die Heilige, ''klink dit vir jou regverdig dat hierdie Leeu my moet opvreet nadat ek hom uit 'n hok vrygelaat het?''
Die ou Vyeboom het ondertoe gekyk met 'n moeë, uitgeputte uitdrukking op sy vyeboomgesig.
''Wanneer dit baie warm is,'' het hy gesê, ''kom rus mense in die koelte van my skaduwee en eet hulle my vrugte. Sodra die son sak, en hulle is uitgerus, dan breek hulle my takke af, krap my stam en gooi my met klippe om meer van my vrugte te bekom. Die mens is 'n ondankbare skepsel. Dit is regverdig dat die Leeu jou opvreet.''
Die Leeu het toe onmiddellik die Heilige bespring om hom te verslind maar die Heilige het sy lus gestol: ''Wag nou eers, Leeu, ons het nog net een lewende wese gevra. Daar is nog vier oor.''
Daarna het hulle 'n ou Bul teëgekom wat langs die pad lê. Die Heilige het die ou Bul gegroet en gevra:
''Ou Bul, is dit regverdig dat hierdie Leeu my moet opvreet nadat ek hom uit 'n hok vrygelaat het?''
Die Bul het sy oë met moeite oopgemaak en geantwoord:
''Toe ek jonk en sterk was, het my baas my verskriklik hard laat werk. Ek het hom goed en getrou gedien en sy swaar laste vir hom gedra. Noudat ek oud en swak is, het hy my net hier langs die pad gelos, sonder kos of water, om te vrek. Mense is selfsugtig en buit andere uit. Dit is regverdig dat die Leeu jou opvreet.''
Die Leeu was weer reg om die Heilige te bespring toe laasgenoemde vinning sê:
''Hierdie is slegs die tweede lewende wese wat ons gevra het, Leeu, daar is mos nog drie oor, of hoe?''
Na 'n lang ruk het hulle 'n Arend deur die lug sien sweef. Die Heilige het na hom uitgeroep:
''O, Arend, Arend! Moet die Leeu my opvreet nadat ek hom vrygelaat het uit 'n aaklige hok?''
Die Arend het stadig in die lug bo hulle gesweef en toe gedaal. Hy het baie duidelik gesê:
''Ek berokken die Mens geen skade en los hulle uit, maar hulle steel my kuikens en skiet na my met koeëls uit hul gewere. Mense is wreed. Vreet hom gerus, Leeu!''
Die Leeu het nie op hom laat wag nie en het onmiddellik die Heilige weer bespring om hom te verslind. Die Heilige moes sukkel om die Leeu te oortuig om nog 'n bietjie te wag.
'n Ruk later het hulle 'n ou Krokodil teëgekom wat op die oewer van 'n rivier in die son gelê en bak het.
''Krokodil,'' het die Heilige gevra: ''klink dit vir jou regverdig dat hierdie Leeu my wil opvreet nadat ek hom uit 'n hok vrygelaat het?''
Die ou Krokodil het swaar gesug.
''Ek lê elke dag rustig langs hierdie rivier, so mak en skadeloos soos 'n lammetjie, maar elke keer, wanneer mense hier verbystap, gooi hulle my met klippe en jaag hulle my hiervandaan weg. Mense is sleg. Vreet hom maar op, Leeu!''
Die Leeu het weer die Heilige bespring, vasbeslote om hom op te vreet, en die arme Heilige moes behoorlik smeek en hom herhaaldelik daaraan herinner dat hulle nog net vier lewende wesens gevra het.
Terwyl hulle verder deur die veld stap, ontmoet hulle toe 'n Jakkals oppad na sy gat in die grond.
''Jakkals, liewe Jakkals,'' het die Heilige gesê, ''mag hierdie Leeu my opvreet nadat ek hom vrygelaat het uit 'n hok?''
''Verskoon my?'' het die Jakkals gesê. ''Sal u 'n bietjie harder praat, asseblief? My gehoor is 'n bietjie swak en ek verstaan nie aldag so mooi nie. Wat gaan hier aan?''
Die Heilige het toe harder gepraat en die vraag herhaal.
''Eerstens, watse tipe hok is dit?'' het die Jakkals gevra. ''Hoe lyk die ding?''
''Dis 'n gewone ysterhok,'' het die Heilige gesê.
''Dit sê niks,'' haak die Jakkals af. ''Ek staan en dink nou, as ons hierdie kwessie wil oplos stel ek voor ons gaan liewer almal terug na die plek waar hierdie hele besigheid begin het. Sien, julle?''
En daar stap die Heilige, die Leeu en die Jakkals toe deur die veld, terug na die plek waar die heilige man die Leeu in die hok aangetref het.
''Goed,'' sê Jakkals toe hulle daar aankom, ''laat ek nou die storie mooi verstaan. Heilige, waar presies was u?''
''Ek was hier, oppad, verby die hok,'' sê die Heilige.
''Leeu, tjomma, en waar was jy?'' vra die Jakkals.
''In die hok, natuurlik,'' het die Leeu gegrom.
''Ai, ek vra om verskoning, Leeu,'' sê die Jakkals. ''Weet jy, ek is nou maar net 'n dom bliksem. Vra net my ma. Jammer, man, maar hoe en waar presies het jy gestaan...in die hok, nou?''
''Net hier, en so,'' het die Leeu gesê en terug in die hok gespring. ''My kop was hier en my skouers so.''
''Dankie, man,'' sê die Jakkals toe. ''Dis nou baie duidelik vir my. Maar, ek verstaan nog steeds nie - waarom kon jy dan nie self uit die hok nie?''
''Kan jy nie sien dat die hek my binne gehou het nie?'' het die Leeu ergerlik gegrom.
''Ai, weet jy, Leeu, my bra, verskoon my,'' het die Jakkals gesê. ''Jy weet mos, ek verstaan nie aldag so mooi nie tensy ek die ding gewys word. Sal jy tog maar vir my wys hoe die hok se hek sluit sodat ek jou reg kan verstaan? Hoe presies werk dit?''
''Die hek sluit so,'' het die Heilige gesê en hy druk die hek toe.
''Ja, dit verstaan ek,'' sê die Jakkals, ''maar, ek sien nie 'n slot nie. Word die hek van binne of buite gesluit?''
''Dit sluit so,'' sê die Heilige weer en daar sluit hy die hek toe met die Leeu binne-in die hok.
''Dis nogal interessant,'' het die Jakkals gesê. ''In hierdie geval, Heilige, sal ek u aanraai om liewer hierdie hok gesluit te hou, aangesien bra Leeu u wil opvreet. En Leeu, jy sal nou baie lank wag voordat iemand jou weer vertrou en uitlaat!
''Totsiens, heilige man, en voorspoed! Ons paadjies skei hier,'' en met daardie woorde het die slim Jakkals in die vaalgras verdwyn.
***
Hierdie kortverhaal was uit die Engels in Afrikaans vertaal deur Anya Links. Die oorspronklike verhaal, The Brahmin, the Tiger and the Jackal (1968), geskryf deur Sarah Cone Bryant, was aangepas vir Namibiese lesers. Die foto van die ''Heilige'' wat hierdie verhaal vergesel, is afgelaai van die Internet en staan eenvoudig bekend as ''Ju/Hoansi-San Hunter. Living Museum. Tsumkwe'' (geen naam en van was verskaf) op die webtuiste van Human Food Project. Sou u daarin belangstel om by te dra tot die inhoud van hierdie blad, is u baie welkom om in te skryf na nossobgroep@gmail.com.
Opmerkings
Plaas 'n opmerking