Die Kai Khoen sê daar is twee Ystervark konings. Hulle is nie eintlik “konings” nie, meer soos wagters of oppassers en hulle pas alle ystervarke op.
Hulle sê die Ystervark konings lyk soos mense, loop regop soos mense, maar is groter as ystervarke en het ystervark gesigte.
Die Ystervark konings fluit en slaan op die grond met hul stokke sodat alle ystervarke terug na hul gate moet hardloop. Die Ystervark konings kom glo andersins nooit uit hul gate nie en verkies om ondergronds te bly.
Eendag gaan twee mans Veld toe om ystervarke te jag. Khoena waarsku hulle teen dit.
“Moenie, moenie,” waarsku Khoena hulle. “Nes die baviane het die ystervarke konings. Bly weg en los hulle uit!”
Maar die mans luister nie na hulle nie en gaan jag ystervarke.
In die Veld vang en maak die mans baie ystervarke dood. Hulle was dom want hulle het nie geweet die ystervarke het konings nie.
Toe kom een Ystervark koning onder die grond uit en kyk om hom rond.
Toe kom die ander Ystervark koning ook onder die grond uit en kyk om hom rond.
Hulle sien die mans maak ystervarke genadeloos dood.
Een Ystervark koning fluit en slaan met sy stok op die grond, en die ander Ystervark koning fluit ook en slaan op die grond met sy stok, maar niemand hardloop terug na hul gate toe nie want die mans het baie ystervarke doodgemaak.
Die een Ystervark koning grou 'n diep gat en toe een van die mans daarin trap, breek hy sy been en voet. Die ander Ystervark koning rol 'n groot, ronde klip na die ander man. Toe hardloop die Ystervark koning op een plek totdat stof hoog in die lug opstaan en die man dink 'n renoster bestorm hom. Toe hy omdraai om weg te hardloop, struikel en val hy hom morsdood teen die groot klip.
Die mans se mense het vir Khoena gevra waar die mans is en Khoena het vir hulle gesê die mans het gaan ystervarke jag. Khoena het hulle nie vertel dat een van die mans in die Veld lê en kerm nie. Khoena het hulle ook nie vertel dat die mans nooit sal terugkom nie. Khoena het hulle nie vertel dat die mans gewaarsku is om nie ystervarke te jag nie.
Vir 'n lang, lang tyd het die mans só in die Veld gelê, dáár waar die Ystervark konings woon, tussen die ystervarke se dooie liggame, waar Khoena nie 'n voet wil sit nie.
Khoena het vir niemand vertel dat hulle op die Wind kon hoor hoe die Ystervark konings skree:
“Dis die laaste keer! Dis die laaste keer dat so baie van my mense vermoor word!”
Die Kai Khoen sê die Ystervark konings het nie ophou skree toe die mans sterf nie. Inteendeel, hulle het aanhou skree oor alle ystervarke wat doodgemaak is, en geskree totdat die mans se beendere hard en wit in die sand en son gelê het.
***
Hierdie ingewikkelde verhaal handel, onder andere, oor ons inheemse geloof dat wilde diere beskermhere (of oppassers en wagters) het, wat hulle bewaar en oppas. Dit waarsku teen die oormatige jag van diere, iets wat vir onse mense afstootlik is, en een van ons grootste taboes is.
Dit is 'n verhaal vir volwasse mans wat besnyde* en ingesnyde* jagters is. Vóór, en tydens kolonialisme, is hierdie verhaal aan jong mans oorvertel wat vir die eerste keer, met die aanvang van puberteit, Veld toe geneem is.
*Sodra hul stemme breek, is jong Khoekhoense mans van dieselfde ouderdomsgroep Veld toe geneem vir inisiëring, opvoeding, en is hulle ook besny.
*Jong en ervare jagters is gereeld (of selde, afhangende van die soort jagter en sy vaardigheid) deur heilige dokters tydens genesingseremonies ingesny vir beskerming, geluk, gesondheid, en teen slangbyte. Onthou, ons het 'n reël dat slegs besnyde en ingesnyde volwasse mans die jagboog mag maak, gebruik, en jag, want hulle is “skoon” en “toegelaat” deur die Veld om daar te wees.
Hierdie verhaal is opgedra aan almal wat hul Namaqua-herkoms eerbiedig en waardeer, wat trots Nama is, en diegene wat verbintenis met hul Nama-herkoms soek. Toxoba luister na die Kai Khoen. Die kunswerk hierby is genaamd Porcupine Monster en is geskep deur AI Image Generator. As u tot hierdie blad wil bydra, kry ons in die hande by nossobgroep@gmail.com.
Opmerkings
Plaas 'n opmerking