Volksverhaal: “Waarom Dassie nie 'n Stert het nie” (Suidelike Afrika)

Lank, lank gelede het diertjies nie sterte gehad nie. 

    

    Hulle was baie ongelukkig daaroor en het besluit om 'n vergadering by die watergat te hou. 

    Dassie kyk hoe die diere na die vergadering verby hom loop. 

    “Maak gou! Ons moet by die watergat byeenkom,” roep Haas toe sy verby spring. 

    “Bedaar tog, ek sal jou volg!” antwoord Dassie en draai sy rug om die strale van die son te vang. 

    “Kom jy nie saam nie?” vra Bobbejaan toe hy verbykom. 

    “Bedaar tog, ek sal nou daar wees,” antwoord Dassie en lê op sy rug om sy maag in die son te bak. 

    Die laaste dier wat verbykom is Dassie se beste vriendin, Skilpad. “Kom jy nie saam vergadering toe nie?” vra sy. 

    “Net as my vriendin my ’n saamrygeleentheid sal gee,” antwoord Dassie.

    “Maar my dop is al klaar so swaar,” sê Skilpad. 

    “Wel, ek is nie swaar nie. Jy sal nie eens agterkom ek sit op jou dop nie,” sê Dassie met ’n breë glimlag. 

    “Maar my dop is hard en ongemaklik om op te sit,” verduidelik Skilpad.

    “Ek is ’n dassie! Ek is daaraan gewoond om op harde rotse te sit!” antwoord Dassie en spring op Skilpad se rug. Dassie is swaar, maar wat kan Skilpad daaraan doen want Dassie is haar beste vriend.

    Ná die vergadering praat die diertjies oor sterte.

    “Ek lyk lelik sonder ’n stert,” kerm Hiëna.

   “Julle weet mos ek hardloop die vinnigste,” sê Jagluiperd. “Nou, as ek wil draai terwyl ek hardloop, dan val ek my flenters omdat ek nie ’n stert het nie.” 

    “Ek het ’n stert nodig sodat ek my hande kan gebruik en in bome swaai om vrugte te pluk,” sê Bobbejaan.

    “Kom ons vra die Skepper om vir ons sterte te gee,” stel Leeu voor.

    Die diere kyk op na die hemel. “O, Skepper, gee tog asseblief vir ons sterte!” pleit hulle.

    ’n Stem sê uit die hemel: “Gaan môreoggend af rivier toe en daar sal julle sterte aan die Groot Boom kry.”

    Die diere is gelukkig hiermee en gaan huis toe.

    “Ek kan nie wag om ’n stert te kry nie. Kom ons gaan môre ons sterte saam haal,” sê Dassie toe Skilpad hom by sy rots aflaai.

    Omdat sy weet sy loop stadig, is Skilpad vroeg die volgende oggend wakker. Dit is nog donker toe sy haar huis verlaat. Die ander diere slaap nog.

    Toe Skilpad by Dassie se huis verbystap, roep sy: “Komaan! Kom ons gaan haal onse sterte!”

    “Nie vandag nie. Ek is nie lus nie. Ek gaan net hier op die rots sit en die son geniet. Kry asseblief vir my ook ’n stert en laai dit oppad huis toe by my af,” sê Dassie met ’n breë glimlag. “Ek wil ’n lang, wollerige stert hê.”

    Skilpad is verbaas Dassie wil nie saamkom nie. “Ek maak so,” sê sy tevrede toe sy besef sy hoef nie vir Dassie op haar rug te dra nie.

    Teen dagbreek is 'n groot groep diere op pad rivier toe. Hulle is vinniger as Skilpad en stap soontoe verby haar. Maar Skilpad is vasbeslote om by die Groot Boom uit te kom en vir haar en haar vriend sterte te kry. Sy skuifel voort.

    Toe die diere naby die rivier kom, sien hulle die Groot Boom is vol sterte. Daar is kort sterte, lang sterte, wollerige sterte, krul sterte, reguit sterte, dun sterte, alle soorte sterte. Daar is pragtige sterte en lelike sterte. 

   Die diere stap na die Groot Boom. Dis duidelik dat die eerstes die beste keuse sal hê. Bobbejaan spring van boom tot boom. Leeu, Jagluiperd, Gemsbok, en Sebra hardloop volspoed. Olifant en Renoster storm vorentoe. Jakkals en Vlakvark draf vinnig, maar Vlakvark stop hier en daar om plante en wortels te eet. Skilpad loop heelagter. 

    Bobbejaan is eerste by die boom. Hy gryp die langste stert. Jagluiperd is tweede en hy kies ’n ander lang stert. Die diere wat ná hulle kom, kies van die sterte wat nog in die boom hang.

    Toe Vlakvark en Skilpad uiteindelik daar aankom, is daar nog net twee sterte oor. Een is ’n kort, stomp stert en die ander ’n dun, regop stert. Vlakvark vat die regop stert, en Skilpad kry toe die stomp stert.

    Daar bly niks sterte aan die boom oor nie, en niemand onthou dat Dassie ook ’n stert wou hê nie.

    Dassie sit op sy rots en sien hoe die diere huis toe gaan. Hulle stap spoggerig en swaai hul sterte heen en weer. “Ek kan nie wag vir my nuwe stert nie!” dink Dassie.

    Dassie sien Skilpad en Vlakvark kom aan. “Het jy my stert saamgebring, Skilpad?” vra Dassie toe hulle nader kom.

    “Nee, ek is jammer, ou maat, die sterte het opgeraak! Ek en Vlakvark het die laaste twee gekry. Kyk my stert,” verduidelik Skilpad, en wys na haar stomp stert. “Dis al wat ek kon kry.”

    “Ek moes self gegaan het!” sê Dassie spyt. “Ek is vinniger as julle altwee. Ek kon ’n baie mooi stert gehad het as ek nie so lui was nie!” 

    Skilpad en Vlakvark stap stil-stil weg.

    En dis hoekom dassies vandag nie sterte het nie, maar hulle sit nog steeds op rotse en bak in die son!

    Fluit, fluit die storie is uit.

***

Hierdie klassieke verhaal uit die boesem van suider Afrika word 'n juweel beskou in die skatkis van plaaslike volksverhale. Tipies 'n egte volksverhaal, bestaan verskillende weergawes daarvan, selfs met streeksverskille, en in vele plaaslike tale, maar in alle weergawes is die lui, stertlose Dassie en sy vriendjie, Skilpad, die hoofkarakters. Dassie se verhaal is ook van toepassing in alle omstandighede en bly 'n goeie, tydlose verhaal vir inheemse kinders. Sou u by hierdie blad wil bydra, kry ons in die hande by nossobgroep@gmail.com.